روش تحقیق مشاوره
روش تحقیق مشاوره از دروس مهم و تأثیر گذار در آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکتری برای داوطلبان رشته مشاوره است. تمرکز بر این درس موجب به دست آوردن نتایج مطلوب در کنکورهای کارشناسی ارشد و دکتری خواهد شد. در اینجا به طور مختصر به معرفی روش تحقیق مشاوره و کاربرد آن اشاره می‌کنیم.
تحقیق
انسان با برخورداری از ذهنی کنجکاو و جستجوگر همواره به دنبال درک قوانین حاکم بر پدیده‌ها و جهان اطراف خود بوده است.تحقیق یا پژوهش فعالیتی نظام‌مند و کنترل شده است که با دیدی انتقادی به جستجوی روابط بین پدیده‌ها که بر اساس فرضیاتی مشخص‌شده‌اند می‌پردازد.
روش تحقیق
روش تحقیق علمی است که به بررسی روش‌های طراحی تحقیقات و شیوه‌های تجزیه‌وتحلیل داده‌ها می‌پردازد. روش تحقیق با نحوه شناخت ما از موضوع مرتبط است. به منظور انجام تحقیقات علمی، باید نسبت به موضوع موردمطالعه شناخت علمی داشته باشیم و از روش‌های تحقیق علمی استفاده کنیم تا بر دانش موجود افزوده شود و نتایج تحقیق دارای اعتبار باشند.
انواع طرح‌های پژوهشی:
بنیادی و کاربردی
چنانچه هدف پژوهش گسترش علم باشد و به نظریه‌پردازی منجر شود آن را پژوهش بنیادی گویند و اگر پژوهش با هدف حل یک مسئله خاص انجام گیرد از نوع پژوهش کاربردی است.
شرط‌های اساسی یک پژوهش درست عبارت‌اند از:
۱- کنترل شده باشد – کنترل در پژوهش به دو طریق دقیق و نسبی انجام می‌شود و مانع ورود متغیرهای مداخله گر است.
۲- دارای نمونه‌گیری صحیح باشد – نمونه‌گیری مناسب موجب افزایش اعتبار بیرونی یک پژوهش خواهد شد.
نتایج یک پژوهش از ویژگی‌های زیر برخوردار است:
– عینیت: پژوهش مبتنی بر تجزیه و تحلیل داده باشد.
– دقت: گردآوری و تحلیل داده‌ها به‌طور صحیح انجام شود.
– تکرارپذیری
– مستند بودن داده‌ها و حاصل مشاهدات
– احتمالی باشد و با درصدی از خطا بیان شود.
ویژگی‌های پژوهش:
– پویا باشد.
– نظام‌مند و متشکل از چند مرحله باشد.
– اشکال مختلف (توصیفی، تجربی و …) داشته باشد.
– دارای اعتبار باشد.
– دارای پایایی باشد.
مراحل اصلی تحقیق:
– انتخاب موضوع
– بررسی تحقیقات و تجربیات مرتبط با موضوع موردنظر
– مشخص کردن سؤال تحقیق و توسعه فرضیه‌های تحقیق
– تعیین روش یا طرح تحقیق متناسب با موضوع موردبررسی
– جمع‌آوری داده‌ها
– تجزیه و تحلیل و تفسیر نتایج
– ارائه نتایج
رویکردهای پژوهش:
کمی و کیفی
کمی: هدف یک پژوهش کمی تعیین روابط علی و معلولی است. یک پژوهش کمی مبتنی بر داده‌های آماری و نیازمند تجزیه و تحلیل آماری است. این پژوهش جزئی نگر بوده و پژوهشگر آن از گروه شرکت‌کنندگان جدا است.
کیفی: پژوهش کیفی به درک پدیده‌های اجتماعی می‌پردازد و مبتنی بر شواهد و مشاهدات است. کلی‌نگر بوده و نیازمند توصیف و استنباط منطقی است. خود پژوهشگر نیز می‌تواند شرکت‌کننده در این پژوهش باشد.
گام‌های اصلی پژوهش
اولین گام در انجام هر تحقیق انتخاب موضوع و سپس انتخاب عنوان تحقیق است. پس از مطالعه و بررسی تحقیقات و تجارب پیشین درباره موضوع موردنظر می‌توان عنوان و موضوعی دقیق برای تحقیق انتخاب کرد.
مرحله بعد انتخاب روش تحقیق است که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ بنابراین باید با انواع روش‌های تحقیق و نقاط ضعف و قوت آنها برای استفاده در موقعیت‌های مختلف و متناسب با موضوع تحقیق آشنا بود.
برای انتخاب روش تحقیق مناسب ابتدا سؤال تحقیق را که نقطه آغاز تحقیق است، مشخص می‌کنیم.
سپس فرضیه‌های تحقیق که همان پاسخ‌های احتمالی برای سؤال تحقیق هستند، تعیین می‌شوند. این فرضیات در طول انجام تحقیق اثبات یا رد می‌شوند.
با مشخص شدن طرح کلی تحقیق و مطالعه تجارب محققان در زمینه موردنظر می‌توان روش مناسب برای تحقیق را انتخاب نمود. سپس با توجه به روش انتخاب‌شده، به جمع‌آوری داده‌ها پرداخته، آنها را تجزیه و تحلیل می‌کنیم و سپس به تفسیر و ارائه نتایج حاصل از تحقیق می‌پردازیم.
روش تحقیق مشاوره
روش تحقیق یکی از دروس تعیین‌کننده در آزمون‌های دکتری و کارشناسی ارشد مشاوره است. مطالعه روش تحقیق و تسلط بر مباحث آن علاوه بر موفقیت در آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکتری، در نگارش مقاله، پروپوزال و پایان‌نامه کاربرد دارد؛ بنابراین آشنایی با مباحث روش تحقیق برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی ضروری است.
مفاهیم روش تحقیق که در رشته مشاوره مورداستفاده قرار می‌گیرند:
آشنایی با انواع روش‌های نمونه‌گیری و تعیین حجم نمونه، آشنایی با انواع فرضیه، مفهوم‌سازی، تعاریف مفهومی و عملیاتی، ابزارهای سنجش، انواع طرح‌های پژوهشی، مصاحبه و تهیه پرسشنامه، آشنایی با نحوه تجزیه و تحلیل داده‌ها و بیان نتایج تحقیق
و اما کلاس آموزشی ما…
مجموعه آموزشی روش تحقیق مشاوره دیجی درس که در ۹ جلسه ارائه شده است به آموزش صفر تا صد درس روش تحقیق می‌پردازد و برای تمام دانشجویان و داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد و دکتری، حتی کسانی که هیچ‌گونه آشنایی اولیه با روش تحقیق ندارند، مناسب است.
مطالب مرتبط: آمار مشاوره
فیلم پاسخ تشریحی آمار و روش تحقیق کنکور دکتری ۹۷
فیلم پاسخ تشریحی آمار و روش تحقیق کنکور دکتری ۹۶
رشته‌های مرتبط: کارشناسی ارشد مشاوره ، دکتری مشاوره
نمونه فایل آموزشی روش تحقیق