روش تحقیق برنامه‌ریزی درسی 

انسان با برخورداری از ذهنی کنجکاو و جستجوگر همواره به دنبال درک قوانین حاکم بر پدیده­‌ها و جهان اطراف خود بوده است.
تحقیق، کاوشی دقیق و سیستماتیک برای پی بردن به ماهیت پدیده‌­ها و رویدادهای اطراف است.
روش تحقیق برنامه‌ریزی درسی عبارت است از کاربرد روش‌های علمی در مطالعه مسائل آموزشی و تربیتی.

روش تحقیق دکتری و کارشناسی ارشد

روش تحقیق

برخی تحقیق را جستجویی نظام­­‌مند باهدف تولید دانش تعریف کرده‌­اند. مواردی از قبیل نظام­‌مند بودن و ارائه نظریات و قوانین علمی جدید، تحقیقات علمی را از سایر تحقیقات جدا می­‌سازد.
روش تحقیق علمی است که به بررسی روش­‌های طراحی تحقیقات و شیوه‌­های تجزیه و تحلیل داده­‌ها می‌پردازد.
روش تحقیق با نحوه شناخت ما از موضوع مرتبط است. به منظور انجام تحقیقات علمی، باید نسبت به موضوع موردمطالعه شناخت علمی داشته باشیم و از روش­‌های تحقیق علمی استفاده کنیم تا بر دانش موجود افزوده شود و نتایج تحقیق دارای اعتبار باشند.
استراتژی تحقیق روشی است که برای انجام بخش فنی تحقیق انتخاب می­‌شود. به عبارتی، استراتژی تحقیق نحوه جمع‌آوری داده‌­ها را مشخص می­‌کند.
مهم‌­ترین استراتژی­‌های تحقیق عبارت‌اند از تحقیق تجربی، تحقیق پیمایشی، مطالعه موردی و تحقیق در عملیات. روش­‌های مورداستفاده برای این استراتژی­‌ها مصاحبه، پرسشنامه، مشاهده و تحلیل اسناد است.

شرط‌های اساسی یک پژوهش درست عبارت‌اند از:

– کنترل شده باشد – کنترل در پژوهش به دو طریق دقیق و نسبی انجام می‌شود و مانع ورود متغیرهای مداخله گر است.
– دارای نمونه‌گیری صحیح باشد – نمونه‌گیری مناسب موجب افزایش اعتبار بیرونی یک پژوهش خواهد شد.

ویژگی‌های نتایج تحقیق :

– عینیت: پژوهش مبتنی بر تجزیه و تحلیل داده باشد.
– دقت: گردآوری و تحلیل داده‌ها به‌طور صحیح انجام شود.
– تکرارپذیری
– مستند بودن داده‌ها و حاصل مشاهدات
– احتمالی باشد و با درصدی از خطا بیان شود.

ویژگی‌های تحقیق:

تحقیق دارای سه ویژگی است که آن را از تجربه که یک منبع شناخت است متمایز می‌سازد.

– تحقیق منظم و کنترل شده است و دارای الگوی قیاسی- استدلالی است درحالی‌که تجربه از طریق رویکردهای تصادفی روی می‌دهد.
– تحقیق تجربی است و عقاید ذهنی را در مقابل واقعیت‌های علمی موردبررسی مقایسه قرار می‌دهد.
– تحقیق خود اصلاح گر است و این مهم‌ترین جنبه علم است. این ویژگی باعث می‌شود تحقیقات علمی همواره موردبررسی و تجدیدنظر قرار گیرند.

مراحل اصلی تحقیق:

– انتخاب موضوع
– بررسی تحقیقات و تجربیات مرتبط با موضوع موردنظر
– مشخص کردن سؤال تحقیق و توسعه فرضیه‌های تحقیق
– تعیین روش یا طرح تحقیق متناسب با موضوع موردبررسی
– جمع‌آوری داده‌­ها
– تجزیه و تحلیل و تفسیر نتایج
– ارائه نتایج

انواع تحقیق در علوم تربیتی

بنیادی و کاربردی

چنانچه هدف پژوهش گسترش علم باشد و به نظریه‌پردازی منجر شود آن را پژوهش بنیادی گویند و اگر پژوهش با هدف حل یک مسئله خاص انجام گیرد از نوع کاربردی است.

رویکردهای تحقیق: کمی و کیفی

 کمی: هدف یک پژوهش کمی تعیین روابط علی و معلولی است. یک پژوهش کمی مبتنی بر داده‌های آماری و نیازمند تجزیه و تحلیل آماری است. این پژوهش جزئی نگر بوده و پژوهشگر آن از گروه شرکت‌کنندگان جدا است.

کیفی: پژوهش کیفی به درک پدیده‌های اجتماعی می‌پردازد و مبتنی بر شواهد و مشاهدات است. کلی‌نگر بوده و نیازمند توصیف و استنباط منطقی است. خود پژوهشگر نیز می‌تواند شرکت‌کننده در این پژوهش نیز باشد.

اولین گام در انجام هر تحقیق انتخاب موضوع و سپس انتخاب عنوان تحقیق است. پس از مطالعه و بررسی تحقیقات و تجارب پیشین درباره موضوع موردنظر می‌­توان عنوان و موضوعی دقیق برای تحقیق انتخاب کرد.
مرحله بعد انتخاب روش تحقیق است که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ بنابراین باید با انواع روش‌­های تحقیق و نقاط ضعف و قوت آن­‌ها برای استفاده در موقعیت­‌های مختلف و متناسب با موضوع تحقیق آشنا بود.

برای انتخاب روش تحقیق مناسب ابتدا سؤال تحقیق را که نقطه آغاز تحقیق است، مشخص می‌کنیم.
سپس فرضیه­‌های تحقیق که همان پاسخ­‌های احتمالی برای سؤال تحقیق هستند، تعیین می‌­شوند. این فرضیات در طول انجام تحقیق اثبات یا رد می‌­شوند.
با مشخص شدن طرح کلی تحقیق و مطالعه تجارب محققان در زمینه موردنظر می‌­توان روش مناسب برای تحقیق را انتخاب نمود. سپس با توجه به روش انتخاب‌شده، به جمع‌آوری داده­‌ها پرداخته، آن­‌ها را تجزیه و تحلیل می‌­کنیم و سپس به تفسیر و ارائه نتایج حاصل از تحقیق می‌­پردازیم.

روش تحقیق برنامه‌ریزی درسی

برنامه درسی همواره به عنوان مهم‌ترین عنصر نظام آموزشی یک جامعه شناخته می‌شود و تحقیقات نسبتاً گسترده‌ای را به خود اختصاص می‌دهد. انجام تحقیقات متعدد در این زمینه متخصصین این رشته را در طراحی برنامه درسی و ارزیابی روش‌های مختلف برنامه‌ریزی درسی یاری می‌کند تا بتوانند کیفیت آموزش را ارتقاء بخشند.

روش تحقیق برنامه‌ریزی درسی یکی از دروس پرکاربرد و مهم برای داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد و دکتری برای این رشته است. به‌طورکلی آشنایی با روش‌­های تحقیق برای تمام دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی ضروری است و برای نگارش مقاله، پروپوزال و پایان‌نامه کاربرد دارد.

مباحث روش تحقیق برنامه‌ریزی درسی

در روش تحقیق برنامه‌ریزی درسی با انواع روش‌­های تحقیق علمی متناسب با موضوعات تحقیقی مختلف به ویژه در حوزه علوم انسانی آشنا می­‌شویم. روش تحقیق در برنامه‌ریزی درسی شامل شناخت انواع فرضیه و ویژگی‌های آن، جوامع آماری، تکنیک­‌های مورداستفاده برای جمع­‌آوری داده‌­ها، انواع متغیرها، انواع روش­‌های نمونه­‌گیری، تعریف مفاهیم و نمونه‌ها، نظریه‌ها و ویژگی‌های آن، آشنایی با نحوه مصاحبه و تهیه پرسشنامه، تعیین پایایی و اعتبار تحقیق است و به نحوه دسته‌­بندی و تجزیه و تحلیل داده­‌ها و بیان نتایج یک تحقیق می­‌پردازد.

مجموعه آموزشی روش تحقیق دیجی‌درس

در این مجموعه آموزشی که در ۹ جلسه ارائه شده است، به آموزش روش تحقیق برنامه‌ریزی درسی از صفر تا صد پرداخته می‌شود و شامل مفاهیم و نکات مرتبط با روش تحقیق و حل تست‌های مرتبط است. مجموعه آموزشی روش تحقیق دیجی‌درس برای تمامی داوطلبین کنکورهای کارشناسی ارشد و دکتری رشته برنامه‌ریزی درسی و حتی افرادی که هیچ پیش‌زمینه‌ای از روش تحقیق ندارند مناسب است. تسلط بر این درس نقش تعیین‌کننده‌ای در نتایج کنکورهای کارشناسی ارشد و دکتری خواهد داشت.

روش تحقیق دکتری و کارشناسی ارشد

مطالب مرتبط:  آمار برنامه‌ریزی درسی

رشته‌های مرتبط: کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی ، دکتری برنامه‌ریزی درسی 

نمونه فایل آموزشی روش تحقیق