روش تحقیق علم اطلاعات و دانش شناسی

روش تحقیق علم اطلاعات و دانش شناسی

انسان با برخورداری از ذهنی کنجکاو و جستجوگر همواره به دنبال درک قوانین حاکم بر پدیده‌ها و جهان اطراف خود بوده است. روش تحقیق علم اطلاعات و دانش شناسی ، کاوشی دقیق و سیستماتیک برای پی بردن به ماهیت پدیده‌ها و رویدادهای اطراف است.

روش تحقیق دکتری و کارشناسی ارشد

تحقیق: برخی تحقیق را جستجویی نظام‌مند باهدف تولید دانش تعریف کرده‌اند.
تحقیق علمی عبارت است از روشی نظام‌مند، عینی، دقیق و آزمون‌پذیر که بر اساس روش علمی انجام می‌شود.
روش علمی روشی است که برای کشف اطلاعات دقیق به کار می رود.

تحقیقات علمی به دو دسته عمده تحقیق بنیادی و تحقیق کاربردی تقسیم می‌شوند.
تحقیق بنیادی: این نوع تحقیق به گسترش علم و دانش می‌پردازد و زمینه­‌ساز تحقیقات کاربردی است. تحقیق بنیادی لزوماً نتایج کاربردی ندارد.
تحقیق کاربردی: این نوع تحقیق اغلب با استفاده از پرسشنامه، سرشماری و تجزیه و تحلیل داده انجام می‌شود و حاصل تحقیقات بنیادی است. تحقیق کاربردی به حل مشکلات و مسائل موجود می‌­پردازد.

روش تحقیق

روش تحقیق علمی است که به بررسی روش­‌های طراحی تحقیقات و شیوه‌­های تجزیه و تحلیل داده­‌ها می‌پردازد.

روش تحقیق با نحوه شناخت ما از موضوع مرتبط است. به منظور انجام تحقیقات علمی، باید نسبت به موضوع موردمطالعه شناخت علمی داشته باشیم و از روش‌­های تحقیق علمی استفاده کنیم تا بر دانش موجود افزوده شود و نتایج تحقیق دارای اعتبار باشند.

رویکردهای عمومی تحقیق شامل رویکردهای کمی و کیفی هستند و روش مورداستفاده برای آن­‌ها مطالعات میدانی، کتابخانه­‌ای و پشت میزی است.

استراتژی تحقیق روشی است که برای انجام بخش فنی تحقیق انتخاب می­‌شود. به عبارتی، استراتژی تحقیق نحوه جمع‌آوری داده‌­ها را مشخص می‌­کند.

مهم‌­ترین استراتژی­‌های تحقیق عبارت‌اند از تحقیق تجربی، تحقیق پیمایشی، مطالعه موردی و تحقیق در عملیات. روش­‌های مورداستفاده برای این استراتژی­‌ها مصاحبه، پرسشنامه، مشاهده و تحلیل اسناد است.

مراحل انجام تحقیق

اولین گام در انجام هر تحقیق انتخاب موضوع و سپس انتخاب عنوان تحقیق است. پس از مطالعه و بررسی تحقیقات و تجارب پیشین درباره موضوع موردنظر می‌­توان عنوان و موضوعی دقیق برای تحقیق انتخاب کرد.
مرحله بعد انتخاب روش تحقیق است که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ بنابراین باید با انواع روش‌­های تحقیق و نقاط ضعف و قوت آن‌­ها برای استفاده در موقعیت­‌های مختلف و متناسب با موضوع تحقیق آشنا بود.

برای انتخاب روش تحقیق مناسب ابتدا سؤال تحقیق را که نقطه آغاز تحقیق است، مشخص می‌کنیم.
سپس فرضیه‌­های تحقیق که همان پاسخ‌­های احتمالی برای سؤال تحقیق هستند، تعیین می‌­شوند. این فرضیات در طول انجام تحقیق اثبات یا رد می‌­شوند.
با مشخص شدن طرح کلی تحقیق و مطالعه تجارب محققان در زمینه موردنظر می‌­توان روش مناسب برای تحقیق را انتخاب نمود. سپس با توجه به روش انتخاب‌شده، به جمع‌آوری داده­‌ها پرداخته، آن­‌ها را تجزیه و تحلیل می­‌کنیم و سپس به تفسیر و ارائه نتایج حاصل از تحقیق می‌­پردازیم.

مراحل اصلی تحقیق:

– انتخاب موضوع
– بررسی تحقیقات و تجربیات مرتبط با موضوع موردنظر
– مشخص کردن سؤال تحقیق و توسعه فرضیه‌های تحقیق
– تعیین روش یا طرح تحقیق متناسب با موضوع موردبررسی
– جمع‌آوری داده‌­ها
– تجزیه و تحلیل و تفسیر نتایج
– ارائه نتایج

 

مباحث روش تحقیق علم اطلاعات و دانش شناسی

در درس روش تحقیق با انواع روش‌­های تحقیق علمی متناسب با موضوعات تحقیقی مختلف به ویژه در حوزه علوم انسانی آشنا می­‌شویم. روش تحقیق علم اطلاعات و دانش شناسی شامل شناخت و تعریف فرضیه، تعاریف مفهومی و عملیاتی، انواع تکنیک­‌های مورداستفاده برای نمونه‌گیری و جمع‌­آوری داده‌­ها، انواع متغیرها، انواع روش­‌های نمونه‌­گیری، انواع روش‌­های اندازه‌­گیری، مقیاس‌های اندازه‌گیری، تعیین پایایی و اعتبار تحقیق است و به نحوه دسته­‌بندی و تجزیه و تحلیل داده‌­ها و بیان نتایج یک تحقیق می­‌پردازد.

روش تحقیق یکی از دروس پرکاربرد و مهم برای داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد و دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی است. به‌طورکلی آشنایی با روش‌­های تحقیق برای تمام دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی ضروری است و برای نگارش مقاله، پروپوزال و پایان‌نامه کاربرد دارد. توجه به این درس در آزمون کارشناسی ارشد و دکتری منجر به کسب نتایج رضایت‌بخش خواهد شد.

 و اما کلاس آموزشی ما

مجموعه آموزشی روش تحقیق دیجی‌درس که در ۹ جلسه ارائه شده است به آموزش صفر تا صد درس روش تحقیق علم اطلاعات و دانش شناسی می‌پردازد و برای تمام دانشجویان و داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد و دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، حتی کسانی که هیچ‌گونه آشنایی اولیه با روش تحقیق ندارند، مناسب است.

روش تحقیق دکتری و کارشناسی ارشد

مطالب مرتبط: آمار علم اطلاعات و دانش شناسی
رشته‌های مرتبط: کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی ، دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی

نمونه فایل آموزشی روش تحقیق