آمارها حاکی از کاهش ظرفیت پذیرش دکتری در سالهای اخیر است.
درسالهای اخیر علیرغم کاهش تعداد داوطلبین آزمونهای کارشناسی ارشد و دکتری،ظرفیت پذیرش این مقاطع در رشتههای مختلف درهمه دانشگاهها افزایش قابلتوجهی داشت.
این امراز این نظرکه امکان ایجادشغل برای تمام این فارغالتحصیلان وجود ندارد، وجب نگرانی صاحبنظران و برنامهریزان آموزش عالی شد.
آنها اظهار داشتند که افزایش جمعیت دانشجویان دورههای کارشناسی ارشد و دکتری موجب شده است که نظام آموزش عالی باکمی گرایی مواجه شود و از کیفیت فاصله بگیرد.
جمعیت زیاد دانشجویان تحصیلات تکمیلی به ویژه دانشجویان مقطع دکتری به یکی از مهمترین دغدغههای نظام آموزش عالی در سالهای اخیر تبدیل شده است. تغییرات مکرر در نحوه پذیرش دانشجو از سال ۹۰ تا کنون، اعتراض دانشگاهها نسبت به فرآیند پذیرش دانشجو و تغییر در میزان استقلال دانشگاهها برای پذیرش دانشجو در دوره دکتری از عوامل مؤثر برای افزایش نگرانیها در این مورد بودهاند.
بر اساس تعریف استاندارد، دوره دکتری دورهای است که دانشجو به مدت ۵ سال به صورت تمام وقت به منظور حرکت و پیشرفت در مسیر علم و دانش در آن به تحقیق و پژوهش میپردازد. سؤال بحثبرانگیز در این مورد تفاوت میان واقعیت و استاندارد تعریفشده در برگزاری این دوره میباشد.
با این حال وجود دورههای شهریه پرداز به ویژه دورههای پردیس خودگردان در دانشگاههای دولتی پاسخگوی تقاضای بالای داوطلبین ورود به مقطع دکتری بوده است.
با توجه به ادغام آزمون دکتری برای دانشگاههای دولتی، غیردولتی، پیام نور و دانشگاه آزاد از سال ۹۵، وجود ظرفیت بالا برای پذیرش دانشجو در مقطع دکتری در دانشگاههای آزاد و پیام نور موردانتقاد قرار گرفت. ظرفیت بالا برای پذیرش دانشجویان دکتری در این دانشگاهها موجب شد تا کیفیت آموزش کاهش یابد و اساتید برای راهنمایی هر دانشجو بهطور مجزا وقت کافی نداشته باشند.
در سال ۹۷ تعداد داوطلبین دوره دکتری نسبت به سال گذشته با کاهش ۳۰ هزارنفری مواجه بود.
علاوه بر آن ظرفیت پذیرش دانشگاههای دولتی و غیردولتی و نیز دانشگاه آزاد در سال ۹۷ کاهش یافت.
ظرفیت پذیرش دکتری امسال در دانشگاه آزاد اسلامی حدود۹۸۰۰نفر خواهدبود که پس از قبولی در مصاحبه اسامی آنان اعلام میگردد.
ظرفیت پذیرش اعلامشده برای سایر دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی حدود ۱۳۹۰۰ نفر میباشد.
در میان دانشگاههای دولتی، دانشگاه پیام نور دارای کاهش ظرفیت بوده است.
دورههای روزانه و پردیس خودگردان در برخی رشتهها با افزایش ظرفیت مواجه بودهاند.
گروههای فنی و مهندسی، علوم انسانی و علوم پایه نیز به ترتیب بیشترین ظرفیت پذیرش را به خود اختصاص دادهاند.
– روزانه: ۸ هزار و ۹۲۲ نفر
– نوبت دوم (شبانه): ۲ هزار و ۱۵۸ نفر
– پیام نور: ۲۶۷ نفر
– پردیس خودگردان: هزار و ۸۲۰ نفر
– مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی: ۳۸۰ نفر
کاهش ظرفیت پذیرش دکتری
با توجه به دفترچه انتخاب رشته دانشگاه آزاد اسلامی میزان ظرفیت در هر کد رشته محل بهطور دقیق مشخص نیست.
واحدهای دانشگاه آزاد که دارای پردیس بینالمللی، مجتمع و یا مرکز بینالمللی هستند در سال جاری پذیرش دانشجو ندارند.
در واقع این دسته از مراکز دانشگاه آزاد اسلامی در سال جاری دارای مجوز پذیرش دانشجوی دکتری نیستند.
علاوه بر این واحدهای امارات متحده عربی و افغانستان دانشگاه آزاد نیز در سال ۹۷ پذیرش دانشجو ندارند.
با این حال واحد امارات فقط در یک رشته حقوق بینالملل دانشجو میپذیرد.
ابراهیم خدایی رئیس سازمان سنجش آموزش کشور از ظرفیت پذیرش ۲۴ هزارنفری دکتری ۹۷ خبر داد و اعلام کرد این ظرفیت در مجموع برای دانشگاههای دولتی و آزاد پیشبینیشده است. ظرفیت پذیرش دولتی دکتری در سال گذشته ۱۴ هزار و ۵۰۰ نفر بوده که امسال کاهشیافته و حدود ۱۳ هزار و ۹۰۰ نفر خواهد بود. ظرفیت پیشبینیشده برای پذیرش دکتری دانشگاه آزاد نیز حدود ۱۰ هزار نفر است.
تعداد ۲۳۴ هزار و ۷۰۶ نفر در آزمون دکتری ۹۷ ثبتنام کردند که از این تعداد حدود ۱۸۷ هزار و ۸۲۱ داوطلب در جلسه آزمون حاضر بودهاند. ازمیان حاضرین تعداد ۱۷۳ هزار و ۷۶۳ داوطلب برای انتخاب رشته مجاز شدند. از میان داوطلبین مجاز به انتخاب رشته ۷۳ هزار و ۶۸۰ نفر مجاز به انتخاب کد رشته محلهای روزانه و سایر دورهها و ۱۰۰ هزار و ۸۳ نفر منحصراً مجاز به انتخاب کد رشته محلهای غیر روزانه یا سایر دورهها هستند. بنابراین با توجه به میزان ظرفیت پذیرش دانشگاهها برای دوره دکتری در سال ۹۷ شانس زیادی برای قبولی داوطلبان در این دوره وجود ندارد.
معاون آموزش وزیر علوم یکی از مصادیق ساماندهی نظام آموزش عالی را تحول در پذیرش دانشجویان دورههای تحصیلات تکمیلی دانست و گفت: در سال ۹۷ ایجاد رشته محلهای جدید در مقطع دکتری در همه زیر نظامها ممنوع است.
محدودیت پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد برای سال ۹۷ و نیز سال آینده بهطور رسمی اعلام نشده است اما احتمالاً کنترل کیفی و محدودیت پذیرش دانشجو در این مقطع را در سال آینده خواهیم داشت.
خرید و دانلود محصولات کمک آموزشی کنکور دکتری: