مفاهیم اولیه روش تحقیق
فروردین 25, 1398آلفای کرونباخ
فروردین 27, 1398تاریخچه روشهای تحقیق کیفی
در این مقاله توضیحی مختصر درمورد تاریخچه روشهای تحقیق کیفی بیان میگردد.
نویسنده : دکتر افشین صفایی
تاریخچه روشهای تحقیق کیفی
برای من همیشه دانستن تاریخچه علوم مختلف جذاب بوده است.
یادم هست که در دوران جوانی کتاب تاریخ علم اثر نویسنده مشهور پیر روسو همیشه کنارم بود و با ولع تمام بارها و بارها میخواندم.
از شما چه پنهان خودم را جای دانشمندان میگذاشتم و کلی خیالبافی میکردم.
گاهی خودم را به جای فرما حس میکردم و فکر میکردم باید کتابهایم را حاشیهنویسی کنم و خیلی خصوصی بگم با فقط بلد بودن اتحادها سعی میکردم قضیهاش را اثبات کنم.
خنده داره، ولی کلی کیف داشت که به جایزه فیلدز فکر میکردم. بگذریم.
من معتقدم، تاریخچهها اصالت و ریشهها را نشان میدهند و این همیشه جذاب است.
معمولاً تاریخ علم، علت ظهور و بروز یک اتفاق علمی را در خود دارد. کمبودی بودهاست که دانشمندی به آن فکرکرده و چیز جدیدی کشف کرده و یا روش جدیدی ارائه کردهاست.
تاریخچه روشهای تحقیق کیفی
ارل بابی (Earl Babbie)، جامعه شناس، جمله جالبی دارد:
تحقیقات کیفی “از یک نظر بسیار قدیمی و از نظر دیگر بسیار جدید است”.
ارل یابی مدعی است که استفاده از روشهای کیفی در تحقیقات چندین قرن قدمت دارد.
اما از قرن نوزدهم به بعد انسان شناسان روشهای تحقیقاتی کیفی را مجدداً به خط مقدم برگرداندند.
رابرت بوگدان (Robert Bogdan) در کلاسهای پیشرفته روش تحقیق خود در زمینه تحقیقات کیفی، تاریخچه توسعه این روش تحقیق و ارتباط ویژه آن با ناتوانی کار همکارش رابرت ادگرتون (Robert Edgerton) بنیانگذار مشاهدات آزمودنیها هوارد اس. بکر (Howard S. Becker) را نشان میدهد.
همانطور که رابرت بوگدان و ساری بیکلن (Sari Biklen) در متن آموزشی خود توصیف کردهاند:
“مورخان تحقیق کیفی هرگز، به عنوان مثال، شامل فروید یا پیاژه بهعنوان توسعهدهندگان رویکرد کیفی نبودهاند،
اما هردو بر مطالعات موردی،مشاهدات و مصاحبه عمیق که جزو تکنیکهای روشهای تحقیق کیفی هستند، تکیه داشتهاند”.
روشهای تحقیق کیفی
روش کیفی با وجود آنکه از قدمتی طولانی برخوردار است، پس از سالها خاموشی در دو دهه اخیر در علوم اجتماعی و علوم رفتاری و روانشناسی از اقبال خوبی برخوردار است.
همانطورکه در مباحث قبلی گفتم، این روش:
اولاً، فرضیه ساختارمندی برای شروع نداشته،
ثانیاً، قرار نیست فرضیهای در آن آزمون گردد.
ثالثاً، قصد اجرای نظریهای در آن وجود ندارد و فقط بعد از جمعآوری دادهها به جهت تحلیل از نظریه استفاده میشود.
و رابعاً، اعداد در آن نقش بخصوصی نداشته و در مقابل تفسیر و تحلیل عمیق دادهها نقش مهمی در آن ایفا میکنند.
تاریخچه روشهای تحقیق کیفی
استفاده از روش کیفی قدمتی تاریخی دارد.
ولی شاید در رویکرد جدید علمی و در حوزه علوم اجتماعی بتوان کارهای مارسل موس (بنیان گذار مردم شناسی) را آغازگر استفاده از این روش دانست.
موس درابتدای قرن گذشته بانگارش کتاب راهنمای مردم نگاری،سنگ بنای روش کیفی با شیوههای علمی امروزی را پایهریزی کرد.
وی در این کتاب به تفصیل، روشهای مشاهده و تحقیقِ جغرافیای انسانی، سازمان اجتماعی، تکنیک، اقتصاد، حقوق، مذهب، علم، زبان، آداب و هنجارهای جمعی را موردبررسی قرار داد.
تا اوایل نیمه دوم قرن بیستم،بیشترین تحقیقات علوم اجتماعی و علوم رفتاری در کشورهای غربی با روش کمّی صورت میگرفت.
برای مثال، نزدیک به ۹۰ درصد گزارشهای منتشرشده در مجلههای جامعه شناسی آمریکا مبتنیبر تحقیق کمّی و بررسیهای آماری بودند.
اما نزدیک به سه دهه است که روش کیفی در اکثر پژوهشها در اروپا از استقبال بیشتری برخوردار شدهاست.
این درحالی است که در این سه دهه، ما شاهد پیشرفتهای بسیار زیادی در حوزههای آمار و رایانه بودهایم.
روشهای تحقیق کیفی
در اوایل دهه ۱۹۰۰، برخی محققان، روشهای اثبات گرا (positivism) (بعداً مفصل در موردشان صحبت خواهم کرد) رد کردند.
این محققان یک پارادایم تحقیق کیفی را در تلاش برای انجام تحقیقات کیفی “محکم” همانند یک تحقیق کمی پذیرفتند.
چنین تحولاتی کافی بودتا محققان کیفی باهمکاری همکاران پژوهشی خود دردانشگاههای مختلف،جایزههای مرکزملی را بهدستآوردند.
همچنین دانشگاههای دولتی از دهههای پس از آن بر آن شدند تا در هر دو عرصه کمی و کیفی دورههای دکتری را تأمین مالی نمایند.
بیشتر سازههای تئوری شامل روند فرآیند تجزیه و تحلیل کیفی و درک و ساخت این مفاهیم (مثلاً نظریههای ارزشگذاری اجتماعی واللفسبرگر) نتیجه تحقیقات کیفی هستند.
در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، با ظهور رو به گسترش رایانهها، استفاده از تحلیلهای کیفی بوسیله آنها گسترش خارقالعادهای یافت.
سپس مجلههای متعددی باتمرکزبر روشهای کیفی بوجودآمدند و به مرور جایگاه خود رادر حوزه آکادمیک تثبیتنمودند و بهرسمیتشناختهشدند.
تا کنکور با شما هستیم… برای اطلاع از آخرین اخبار و مشاهده فیلمهای آموزشی کارشناسی ارشد و دکتری به صفحه اینستاگرام دیجی درس مراجعه نمایید:
صفحه اینستاگرام دیجی درس، دانشگاهی در خانه
خرید و دانلود محصولات کمک آموزشی کنکور کارشناسی ارشد و دکتری:
روش تحقیق
پاسخ تشریحی آمار و روش تحقیق کارشناسی ارشد
پاسخ تشریحی آمار و روش تحقیق دکتری